نحوه استعلام ملک اوقافی چگونه است؟

نکات طلایی در نحوه استعلام ملک اوقافی

هم برای کسانی که قصد خرید مال وقفی را دارند و هم برای کسانی که قصد خرید مال شخصی را دارند، تشخیص مال وقفی از اموال شخصی کاملاً ضروری است. فرض ما بر این است که با انجام تحقیقات محلی یا از طریق یک مشاور املاک، مشخص کرده‌اید که ملک در منطقه‌ای که قصد خرید آن را دارید، مشمول شرایط وقف است. حال چگونه می‌توان از وقف بودن یا نبودن ملک موردنظر خود مطمئن شد؟ شما باید اسناد اموال وقفی و تفاوت آن‌ها با اسناد اموال شخصی را بدانید.

اگر مشخصات سند وقفی و تفاوت آن با سند شخصی را بشناسید به‌راحتی می‌توانید ملکی که وقف شده است را از ملک شخصی تشخیص دهید.

گروه مشاورین مستر ملک در این مقاله به تشریح ویژگی‌های سند وقفی و تفاوت آن با سند شخصی می‌پردازد تا بتوانید به‌راحتی و بدون مشکل نسبت به استعلام ملک اوقافی اقدام نمایید.

نکاتی که هنگام خریدوفروش ملک اوقافی و اسناد وقفی باید بدانید

قبل از توضیح سند ملک اوقافی باید از محدوده و اشراف هر ملک مطلع شوید. در مورد ملک شخصی، عرصه و اعیان در قالب قرارداد به فروشنده واگذار می‌شود؛ اما در مورد اسناد املاک اوقافی وضعیت متفاوت است.
در مورد املاک وقفی معمولاً مساحت ملک وقفی است. در این شرایط، اموال ورزشگاه قابل‌خرید و فروش نیست، بلکه در اختیار سازمان اوقاف (امانت مربوطه مانند آستان قدس رضوی) است؛ بنابراین در چنین شرایطی فقط فروش ملک امکان‌پذیر است.

تا اینجا متوجه شدیم که عرصه و اعیان در میراث‌ها دو موضوع جدا از هم هستند؛ بنابراین در معامله املاک اوقافی، امر عرصه و اعیان متفاوت است. اگرچه املاک اهدایی قابل‌خرید و فروش نیست، اما می‌توان آن‌ها را اجاره کرد؛ بنابراین در خرید املاک موروثی به‌غیراز انتقال سند، اجاره ملک نیز به نام شما واگذار شود تا از مشکلات قانونی جلوگیری شود.

این اجاره سندی است که بین مالک شریف و اداره اوقاف یا ولی ذی‌ربط منعقد می‌شود. تأکید می‌کنیم در صورت عدم انتقال اجاره این ملک به نام شما ممکن است مشکلات حقوقی برای طرفین معامله پیش بیاید.

استعلام ملک اوقافی- نمونه‌ای قدیمی از یک سند وقف

تشخیص ملک اوقافی از روی سند

نحوه تشخیص مال وقفی از اموال شخصی به تفاوت فاحش سند ملک برمی‌گردد. اولین تفاوت بین اسناد وقفی و اموال شخصی مربوط به آنچه در جلد سند نوشته شده است. در جلد سند ملک وقفی موضوع اوقافی بودن ملک حتماً قیدشده است. نکته دیگر مربوط به متن سند است. در اسناد اموال شخصی آمده است: «شش‌دانگ، عرصه و اعیان» اما در اسناد اموال وقفی فقط «شش‌دانگ اعیان» ذکرشده است.

نحوه استعلام ملک اوقافی پیش از معامله

پس از تشخیص ملک اوقافی برای انجام معامله آن ملک، غیر از استعلام‌هایی که برای املاک شخصی باید انجام شود، نیاز به استعلام از متولی ملک وقف شده نیز هست. در خصوص ماهیت ملک اوقافی و مسائل مربوط به نقل و انتقال آن نوشتیم، لازم است بدانید که متولی تمام املاک اوقافی، اداره اوقاف نیست؛ بنابراین باید ابتدا متولی مربوطه را شناسایی کرد تا بتوانید استعلام مربوطه را دریافت کنید. همچنین دقت کنید که دریافت استعلام برای اطلاع از میزان بدهی ملک اوقافی ضروری است.
برای اینکه بتوانید متولی ملک اوقافی را جهت دریافت استعلام شناسایی کنید، باید از مالک اجاره نامه عرصه را مطالبه نمایید. با مشاهده و مطالعه اجاره نامه عرصه می‌توانید متولی ملک اوقافی مورد نظر را شناسایی کرده و برای دریافت استعلام به آن جا مراجعه کنید.

نحوه استعلام ملک اوقافی، در صورت عدم دسترسی به متولی

فرض کنید با تحقیقات محلی و یا مشاوره از کارشناسان مربوطه یا هر طریق دیگری از وقف بودن ملک اطمینان حاصل کرده‌اید؛ اما به هر دلیلی ازجمله در دسترس نبودن موجر امکان اخذ اجاره‌نامه برای ملک موردنظر وجود ندارد. در این صورت برای گرفتن استعلام ملک اوقافی موردنظر چه باید کرد؟

در مرحله اول پس از شناسایی ملک وقف می‌توانید به اداره وقف شهرداری مراجعه و نسبت به ارسال استعلام ملک موردنظر اقدام نمایید. اگر اداره وقف اموال موردنظر شما را در مجموعه اموال خود لحاظ نمی‌کند می‌توانید از دفتر وقف آستان قدس رضوی استعلام نمایید.

اگر پاسخ این استعلام منفی است؛ حافظ دارایی و متولی ملک موردنظر یا شخصی است و یا یکی از بقاع متبرکه است. در چنین شرایطی می‌توانید نام افراد یا بقعه‌های متبرکه‌ای که در شهر دارای موقوفات هستند را از اداره اوقاف بپرسید و با آن‌ها تماس بگیرید.

حرف آخر

ملک وقفی قابل خریداری نیست و تنها می‌توان آن‌ها را زیر نظر اداره اوقاف اجاره کرد. در این پست، سعی شده است اطلاعات لازم در مورد نحوه تشخیص و استعلام ملک اوقافی توضیح داده شود. خوشحال خواهیم شد اگر باز هم شک یا سؤالی دارید از مشاوران ما در مستر ملک کمک بگیرید تا با خیال آسوده به معاملات خود بپردازید.